Türkiye’de emeklilik sistemi yeniden şekilleniyor. SGK’nın üzerinde çalıştığı yeni düzenlemelerle, 1993, 2009 ve 2013 sigorta başlangıçlı çalışanlar için erken emeklilik kapısı aralandı.
1800 ila 2160 prim günüyle emeklilik fırsatı sunan sistem, doğum borçlanması, askerlik borçlanması ve yıpranma payı gibi haklarla birleşince büyük bir avantaj sağlıyor.
Kadınlara Özel: Doğum Borçlanmasıyla 6 Yıl Erken Emeklilik
Kadın çalışanlar, doğum borçlanması sayesinde emeklilik yaşlarını önemli ölçüde öne çekebiliyor.
SGK’ya göre:
-
Her çocuk için 720 gün (2 yıl) borçlanma yapılabiliyor.
-
En fazla 3 çocuk için 2160 gün (yaklaşık 6 yıl) erken emeklilik hakkı tanınıyor.
-
Doğumun sigorta başlangıcından sonra gerçekleşmiş olması ve borçlanılan dönemde çalışılmamış olması gerekiyor.
Bu sayede birçok kadın, emeklilik yaşını neredeyse 6 yıl öne çekebiliyor.
Erkeklere Avantaj: Askerlik Borçlanmasıyla Giriş Tarihi Geriye Çekiliyor
Erkek çalışanlar için erken emekliliğin en etkili yöntemi askerlik borçlanması.
Bu sistemle askerlik süresi kadar prim ödenerek:
-
Sigorta başlangıç tarihi geriye çekiliyor,
-
Emeklilik yaşı 1 ila 2 yıl erkene alınabiliyor.
Askerlik süresini borçlanan sigortalılar, hem prim kazanıyor hem de yaş şartını öne çekmiş oluyor.
Kısmi Emeklilik: 3600 Primle Çıkış Fırsatı
9 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi bulunanlar için kısmi emeklilik sistemi hâlâ geçerli.
Bu modelde:
-
15 yıl sigortalılık süresi
-
3600 prim günü şartı aranıyor.
Bu koşulları sağlayanlar, yaş şartını tamamladıklarında tam emeklilik beklemeden maaş almaya başlayabiliyor.
Malulen Emeklilik: Sağlık Sorunu Olanlara Erken Hak
Çalışma gücünü kaybeden sigortalılar, malulen emeklilik hakkı ile yaş beklemeden emekli olabiliyor.
Şartlar:
-
En az %60 oranında çalışma gücü kaybı,
-
1800 prim günü ödenmiş olması,
-
SGK’dan sağlık raporuyla onay alınması gerekiyor.
Malulen emekli olan kişiler yeniden sigortalı çalışamıyor, ancak aylıklarını hemen almaya başlıyorlar.
Engellilere Özel Emeklilik Hakkı
%40 ve üzeri engelli raporu olan sigortalılar, yaş şartı olmadan emekli olabiliyor.
Bu kişiler için:
-
15 yıl sigortalılık süresi,
-
3600 prim günü yeterli.
Ayrıca engelli emekliler, isterlerse emeklilikten sonra da çalışabiliyorlar.
Yıpranma Payı: Ağır İşlerde Çalışanlara Ek Prim Avantajı
Madencilik, sağlık, güvenlik gibi ağır işlerde çalışanlara yıpranma payı avantajı sunuluyor.
Bu sistemde:
-
Zor şartlarda çalışılan sürelerin belli bir oranı, prim gününe ekleniyor.
-
Eklenen sürenin yarısı emeklilik yaşından düşülüyor.
Bu sayede, ağır iş yapan çalışanlar daha erken emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli Çocuğu Olan Anneler İçin Özel Hak
Engelli çocuğu olan kadınlara SGK ekstra prim avantajı sağlıyor.
Bu kapsamda:
-
Prim günlerinin %25’i (dörtte biri) toplam gün sayısına ekleniyor.
-
Emeklilik yaşı aynı oranda öne çekiliyor.
Bu düzenleme, annelere hem maddi hem sosyal anlamda büyük kolaylık sağlıyor.
Erken Emeklilikte Yeni Dönem Başlıyor
SGK’nın mevcut uygulamalarıyla doğum, askerlik, engellilik ve yıpranma payı gibi haklardan yararlanan sigortalılar, emeklilik yaşını 6 yıla kadar erkene çekebiliyor.
Bu sistem, hem kadın hem erkek çalışanlar için farklı avantajlar sunarak 1993, 2009 ve 2013 sigorta girişlilerine yeni bir umut kapısı açıyor.
Detaylı bilgi ve kişisel hesaplama için vatandaşlar, SGK müdürlüklerinden veya e-Devlet üzerinden başvuru yapabiliyor.
